Διαδρομή

Το ορεινό τοπίο και οι σκληραγωγημένοι κάτοικοι της περιοχής διασφάλιζαν το απάτητο της περιοχής η οποία έμεινε αλώβητη ακόμα και μετά από τις αλλεπάλληλες απόπειρες του Ιμπραήμ Πασά να την κατακτήσει. Η διαδρομή περνά από περιοχές της Ανατολικής Μάνης, τοποθεσίες μοναδικού φυσικού κάλλους, συνδεδεμένες με σημαντικά ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες που έδρασαν πριν και στη διάρκεια της Επανάστασης.

Βαθιά απελπισμένοι και αποστεωμένοι από την ασιτία, οι λιγοστοί εναπομείναντες Τούρκοι – 756 από τους περίπου 4000 όταν ξεκίνησε η πολιορκία, τέσσερις μήνες νωρίτερα – συνθηκολογούν με τον απεσταλμένο του Υψηλάντη, Αλέξανδρο Κατακουζηνό, και συμφωνούν να παραδώσουν το κάστρο υπό τον όρο της ασφαλούς διέλευσης και μεταφοράς τους με καράβια στα παράλια της Μικράς Ασίας. Σε αντίθεση με πολλές άλλες περιπτώσεις, η συμφωνία τηρήθηκε. Η είδηση της απελευθέρωσης ενός φαινομενικά απάτητου κάστρου, όπως η Μονεμβασιά, τόνωσε το ηθικό των απανταχού επαναστατημένων Ελλήνων και τους ώθησε να συνεχίσουν τον αγώνα για την κατάληψη άλλων ισχυρών οχυρών.

Μαζί τους και οι ελευθερωτές τους, οπλαρχηγοί, κληρικοί και προεστοί, μεταξύ των οποίων ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Αναγνωσταράς, ο Νικηταράς, ο Παπαφλέσσας, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και γύρω τους 2000 ετοιμοπόλεμοι Μανιάτες. Η Επανάσταση μόλις άρχισε…

(Φεβρουάριος 1825 – Οκτώβριος 1828): οι μάχες στη Σχινόλακκα (16/17 Μαρτίου 1825) και στα Κρεμμύδια (7 Απριλίου 1825), η κατάληψη της Σφακτηρίας (26 Απριλίου 1825) και του Νιόκαστρου (6 Μαΐου 1825) από τον Ιμπραήμ, η μάχη στο Μανιάκι (20 Μαΐου 1825), η Ναυμαχία του Ναβαρίνου (27 Οκτωβρίου 1827).

Το Κάθισμα του Κολοκοτρώνη, πάνω από την Τρίπολη, από όπου αγνάντευε την πόλη ο Γέρος του Μοριά στη διάρκεια της πολιορκίας της (Ιούνιος – 23 Σεπτεμβρίου 1821)· η Τρίπολη, και τα δημόσια μνημεία στη σημερινή πόλη, που μνημονεύουν και τιμούν τους πρωταγωνιστές της συνταρακτικής απελευθέρωσής της.

Μια βροχερή αφέγγαρη νύχτα, μαθαίνουν οι πολιορκητές ότι οι πολιορκούμενοι, ημιλυπόθυμοι ή ημιθανείς από τις ακραίες στερήσεις και κακουχίες, έχουν αφήσει αφύλακτη μια πλευρά του φρουρίου. Έτσι, 350 πολεμιστές, με μπροστάρηδες 30 φιλέλληνες Γερμανούς, και αρχηγό τον Στάικο Σταϊκόπουλο, σηκώνουν σκάλες στα τείχη και εισέρχονται στο Παλαμήδι, καταλαμβάνοντας τον έναν προμαχώνα μετά τον άλλο χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση. Το πρωί, ανήμερα του Αγίου Ανδρέα, υπό τον ήχο πανηγυρικών κανονιοβολισμών, υψώνεται η Γαλανόλευκη στην πόλη όπου έμελλε να διαδραματιστούν μερικά από τα πιο συγκλονιστικά, και διαμορφωτικά γεγονότα στη νεοελληνική ιστορία. Η κατάληψη του Ναυπλίου, το οποίο, σε αντίθεση με άλλες πόλεις, δεν ξανάπεσε στα χέρια των Τούρκων, υπήρξε πράγματι ένα σημαντικό γεγονός, “un événement majeur”, όπως εύστοχα το χαρακτήρισε ενάμισι μήνα μετά, σε γράμμα προς τον αδερφό του, ο Ιωάννης Καποδίστριας.