Επιστρέφοντας στα κρυφά από τη Ζάκυνθο, όπου είχε ζήσει για πολλά χρόνια, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποβιβάστηκε, αρχές Ιανουάριου του 1821, στην Καρδαμύλη.
Εκεί φιλοξενήθηκε στον πύργο του οικογενειακού του φίλου, Παναγιώτη Μούρτζινου. Στον πύργο αυτό, που σήμερα είναι επισκέψιμος, ο Κολοκοτρώνης άρχισε να σχεδιάζει πυρετωδώς την έναρξη της Επανάστασης στον Μοριά. Όπως ο ίδιος θυμάται: «εἰς τὰς 6 Ἰανουαρίου ἔφθασα εἰς τὴν Σκαρδαμούλα, εἰς τοῦ πατρικοῦ μου φίλου καπετὰν Παναγιώτη Μούρτζινου. […] Ἀπὸ τὰς 6 τοῦ Ἰανουαρίου, ἕως εἰς τὰς 22 Μαρτίου, ἐπροσπάθησα, ἐνέργησα εἰς τὴν Μάνην νὰ ἑνώσωμεν διάφορα σπίτια Μανιάτικα κατὰ τὴν συνήθειάν τους, καὶ τοὺς ἑνώσαμεν, τοὺς ἀδελφώσαμεν. Ἔστειλα καὶ εἰς τὰς ἐπαρχίας τῆς Μεσσηνίας, Μυστρός, Καρύταινας, Φαναριοῦ, Λεονταριοῦ, Ἀρκαδίας, τῆς Τριπολιτζᾶς, καὶ ἦλθαν ἐκεῖ ὁποὺ εὑρισκόμουν, καὶ τοὺς ἔλεγα, ὅτι: τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ νὰ εἶναι ἕτοιμοι, καὶ κάθε ἐπαρχία νὰ κινηθεῖ ἐναντίον τῶν Τούρκων τῶν τοπικῶν, καὶ νὰ τοὺς πολιορκήσουν εἰς τὰ διάφορα φρούρια…».
Τοποθεσίες της Ανατολικής Μάνης, που συνδέονται με ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες της περιοχής πριν και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.
23 Μαρτίου 1821. Η Καλαμάτα απελευθερώνεται αναίμακτα.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται έξω από την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, δίπλα στις όχθες του ποταμού Νέδοντα, όπου παρακολουθούν συγκινημένοι την πρώτη δοξολογία που τελείται στην ελεύθερη πια πόλη τους. Μαζί τους και οι ελευθερωτές τους, οπλαρχηγοί, κληρικοί και προεστοί, μεταξύ των οποίων ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Αναγνωσταράς, ο Νικηταράς, ο Παπαφλέσσας, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και γύρω τους 2000 ετοιμοπόλεμοι Μανιάτες. Η Επανάσταση μόλις άρχισε…